روانشناسی

یائسگی زودرس

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره یائسگی زودرس و راهکارهای جلوگیری از آن با مشاوران رایکو تماس حاصل نمایید. شماره تماس از طریق تلفن های ثابت –

تماس از سراسر کشور ۹۰۹۹۰۷۲۹۳۸

در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت و یا دریافت بسته تخفیف مشاوره کلیک کنید

همزمان با افزایش سن، میزان هورمون های استروژن و پروژسترون (هورمون های تولیدمثل) در زنان روند کاهشی داشته و چرخه قاعدگی متوقف می شود. در این حالت پس از آخرین دوره قاعدگی، یائسگی آغاز می گردد. شروع این دوره اغلب در سنین ۴۵ تا ۵۵ سال و میانگین آن ۵۱ سالگی عنوان شده است اما این موضوع برای برخی از زنان پیش از سن ۴۵ سالگی اتفاق می افتد.

به تاخیر افتادن دوره قاعدگی تنها نتیجه یائسگی نیست بلکه عوامل دیگری چون استرس، بارداری، بیماری، تغییراتی در رژیم غذایی یا ورزش و عوارض دارویی نیز می توانند چنین حالتی ایجاد کنند.

یائسگی پیش رس یا یائسگی زودرس؟

زمان شروع یائسگی زودرس بین ۴۰ تا ۴۵ سالگی می باشد اما یائسگی پیش رس قبل از ۴۰ سالگی آغاز می شود. پزشکان یائسگی پیش رس را نارسایی زودرس تخمدان نیز می نامند. یائسگی زودرس به ندرت رخ می دهد و یائسگی پیش رس حتی کمتر از آن و چیزی کمتر از یک درصد از زنان دچار آن می شوند.

علائم یائسگی زودرس

نشانه های یائسگی زودرس
علائم یائسگی زودرس

نشانه های این نوع از یائسگی بسیار شبیه به نوع معمول آن بوده و شامل موارد زیر می شود:

  • دوره های قاعدگی نامنظم
  • آمنوره یا عدم خونریزی در زمان قاعدگی
  • گرگرفتگی
  • تعریق شبانه
  • خشکی واژن
  • اختلالات خلقی همچون افسردگی، تحریک پذیری
  • اختلال در تمرکز و حافظه
  • کاهش میل جنسی
  • تکرر ادرار
  • عفونت های دستگاه ادراری
  • لرز داشتن
  • دردناک شدن مفاصل یا عضلات
  • اختلالات خواب
  • افزایش وزن و کندی متابولیسم
  • نازک شدن مو و خشکی پوست

به تاخیر افتادن دوره قاعدگی تنها نتیجه یائسگی نیست بلکه عوامل دیگری نیز در این امر مؤثرند همچون:

  • استرس
  • بارداری
  • بیماری
  • تغییراتی در رژیم غذایی یا ورزش
  • عوارض دارویی

لازم به ذکر است که پایین بودن سطح استروژن منجر به پوکی استخوان شده و درمان پیشگیرانه به جلوگیری از آن کمک می کند.

۹ دلیل مهم یائسگی زودرس

برای این عارضه دو دلیل عمده ذکر شده است: کاهش فولیکول ها یا اختلال در عملکرد فولیکول ها. بدین معنا که تخمک ها رشد نمی کنند یا آزاد نمی شوند در نتیجه چرخه قاعدگی به پایان می رسد. علل مختلفی برای ایجاد دلایل گفته شده وجود دارد از جمله

  1. پا به سن گذاشتن

با گذشت زمان، اندام های بدن به ویژه تخمدان ها عملکرد طبیعی خود را از دست داده و تخمک ها و فولیکول‌ها دچار نارسایی خواهند شد. بر اساس آخرین پژوهش های انجام شده، احتمال ابتلا به یائسگی زودرس معمولا پس از ۳۵ سالگی افزایش می یابد. در نتیجه حذف عادات ناسالم و حفظ سلامت بدن می تواند از سرعت آن بکاهد.

  1. سابقه ی خانوادگی

زنانی که در خانواده خود افرادی مبتلا به این عارضه را سراغ دارند، احتمال بالاتری وجود دارد که خود نیز دچار آن گردند. پزشکان به این دسته از بانوان توصیه می کنند درصورتی که نشانه های اولیه این عارضه را مشاهده کردند، به پزشک متخصص مراجعه کرده تا با استفاده از درمان های مناسب از عوارض و سرعت پیش روی آن کاسته شود.

  1. ناهنجاری های کروموزومی

شکل گیری تخمدان های برخی از زنان در هنگام تولد طبیعی نیست بنابراین اختلالاتی در دوره قاعدگی و زمان یائسگی آنان به وجود می آید. مبتلایان به سندروم ایکس شکننده و سندروم ترنر بیشتر در معرض خطر یائسگی زودرس قرار دارند.

  1. ترکیبات سمی

قرار گرفتن در معرض داروهای شیمی درمانی و پرتودرمانی خصوصا در نواحی مغز و لگن به تخمدان ها آسیب وارد کرده و با از بین بردن تخمک ها موجب ناباروری خواهند شد. بر طبق آخرین تحقیقات انجام شده بانوانی که در سنین پایین درمان های گفته شده را انجام می دهند آسیب کمتری می بینند. همچنین داروهای شیمی درمانی مانند متوتروکسات، دوکسوروبیسین، اکتینومایسین و مرکاپتوپورین اثراتی مشابه شیمی درمانی و پرتو درمانی در شروع یائسگی زودرس مؤثرند.

  1. اختلال در سیستم خود ایمنی

گاهی اوقات سیستم ایمنی به اشتباه به اندام‌های تولید کننده هورمونی بدن حمله می‌کند در نتیجه تخمدان‌ ها از آن متاثر شده، تولید هورمون های زنانه کاهش یافته و منجر به یائسگی زودرس می شود. نقص سیستم ایمنی موجب التهاب و عفونت تخمدان ها می گردد.

  1. بیماری های عفونی

عفونت های خاص همچون ویروس اوریون، بیماری سل و مالاریا اثراتی خاص بر روی تخمدان ها گذاشته و گاها موجب ابتلا به این مسئله می شوند.

  1. عمل های جراحی

هیسترکتومی (جراحی برداشتن رحم) و جراحی برداشتن تخمدان‌، با آسیب به عروق تخمدانی و از بین رفتن غدد درون ریز تخمدان ها سبب یائسگی زودرس می شوند. از آنجایی که تولید هورمون از وظایف اصلی تخمدان هاست با برداشتن آنها، بدن با کمبود شدید استروژن و پروژسترون رو به رو شده و نشانه های این عارضه آشکار می شود.

  1. مصرف دخانیات خصوصا سیگار

طبق تحقیقات انجام شده یائسگی زنانی که مدت زمان زیادی سیگار می کشند یک یا دو سال زودتر از دیگر زنان شروع می شود. هیدروکربن های پلی سیکلیک موجود در سیگار در تولید استروژن تاثیر منفی خواهد داشت.

  1. شاخص توده بدنی (BMI)

از آنجایی که هورمون استروژن در بافت چربی ذخیره می گردد، بانوانی که بیش از اندازه لاغر هستند ذخیره هورمون استروژن پایینی داشته و به احتمال بالاتری دچار یائسگی زودرس می شوند. از دیگر وطایف مهم استروژن می توان به تقویت تخمدان ها اشاره کرد.

نحوه تشخیص یائسگی زودرس

شیوه تشخیص یائسگی زودرس
نحوه تشخیص یائسگی زودرس

با مراجعه به پزشک، در مورد چرخه قاعدگی و نشانه ها سؤالاتی مطرح می شود و موارد زیر نیز ممکن است نیاز به بررسی داشته باشند:

  • سابقه انجام شیمی درمانی و پرتودرمانی
  • معاینه فیزیکی (از جمله معاینه لگن)
  • تست بارداری
  • آزمایشات مربوط به سطح هورمون های خونی مانند آزمایش هورمون محرک فولیکول (FSH)، آزمایش Estradiol، آزمایش AMH و آزمایش پرولاکتین
  • تست DNA برای بررسی سابقه ژنتیکی یائسگی زودرس

خطرات یائسگی -زودرس

عوارض یائسگی زودرس
خطرات یائسگی زودرس
  • ناباروری
  • استرس ، اضطراب و افسردگی شدید
  • پوکی استخوان
  • بیماری قلبی
  • افزایش خطر ابتلا به بیماریهای مختلف عصبی (مانند دمانس یا زوال عقل)
  • اختلال در عملکرد جنسی

درمان های متداول برای یائسگی زودرس یا یائسگی پیش رس

به علت تفاوت در وضعیت فردی هر شخص با دیگران، روش های درمانی متفاوتی برای این عارضه وجود دارد. در ادامه راهکار هایی جهت رفع آن ارائه شده است.

هورمون درمانی جایگزین (HRT)

HRT اصلی ترین درمان شناخته شده برای یائسگی زودرس است. هورمون درمانی جایگزین، میزان هورمون استروژن و پروژسترون در بدن را به حالت اولیه باز گردانده، عملکرد عادی بدن را حفظ کرده و همچنین موجب جلوگیری از پوکی استخوان و بیماری های قلبی می شود. از این نوع درمان تا سن ۵۰ سالگی که معمولا سن شروع یائسگی است می توان بهره برد. با این حال استفاده از آن برای همه توصیه نمی شود چرا که ممکن است خطرات زیر را به همراه داشته باشد:

  • سکته
  • لخته شدن خون
  • سرطان پستان

مصرف قرص های ضد بارداری

قرص‌های ضد بارداری دو فاز حاوی مقادیر بالای استرون و پروژسترون هستند، بنابراین یائسگی را به تاخیر انداخته و برخی از علائم آن مثل گرگفتگی، تعریق شبانه و خونریزی نامنظم ناشی از این عارضه را به حداقل می رسانند.

مصرف کلسیم مکمل و ویتامین D

زنان در سنین ۱۹ تا ۵۰ سال باید روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم از طریق غذا یا مکمل ها دریافت کنند. این میزان برای زنانی که بیشتر از ۵۱ سال سن دارند روزانه ۱۲۰۰ میلی گرم عنوان شده است. در خصوص ویتامین D نیز میزان مصرف روزانه ۱۵ میکروگرم معادل ۶۰۰ واحد بین المللی اعلام شده است.

استراتژی هایی برای مقابله با ناباروری

حتی پس از ابتلا به یائسگی زودرس می توان با استفاده از تکنیک‌های باروری آزمایشگاهی همچون لقاح مصنوعی (IVF) و یا توسط تخمک اهدایی صاحب فرزند شد. حتی پژوهش ها حاکی از آن هستند که تنها مصرف داروهای هورمونی پروژسترون و استروژن در بانوانی که یائسگی زودهنگام را تجربه کردند، موجب باروری شده است.

مراجعه به روانشناس

همانطور که ذکر شد یائسگی اختلالات اضطرابی، آشفتگی های مربوط به خواب، اختلال در تمرکز و تغییرات شدید خلق‌وخو را به همراه دارد. تغییراتی همچون تحریک پذیری، خستگی و عصبانیت شدید. بنابراین روانشناس می تواند با ارائه یک سبک زندگی سالم، رشد مهارت های اجتماعی، درمان اضطراب و ارائه راهکار های مقابله با استرس تا حدود زیادی از مشکلات این دوران بحرانی بکاهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه ۱۰ راهکار موثر برای مقابله با استرس و اضطراب را مطالعه کنید.

راه های جلوگیری از یائسگی زودرس

روش های جلوگیری از یائسگی زودرس
راه های جلوگیری از یائسگی زودرس

نمی توان گفت که راهکاری قطعی برای جلوگیری از این مسئله وجود دارد اما داشتن سبک زندگی و رژیم غذایی سالم، عدم مصرف دخانیات، ورزش منظم، حفظ وزن ایده آل، مدیریت فشار خون، داشتن خواب کافی و مصرف کلسیم و ویتامین D در این امر مؤثر است. با وجود تمام مشکلات و عوارضی که برای یائسگی زودرس ذکر شد جالب است بدانید که این عارضه با کاهش سطح استروژن خطر ابتلا به بیماری های وابسته به استروژن مانند سرطان سینه را کاهش می دهد.

 

سوالات متداول

۱- یائسگی زودرس چطور تشخیص داده می شود؟

یائسگی زودرس از طریق معاینه فیزیکی، آزمایشات مربوط به سطح هورمون های خونی و روش هایی که به تفضیل در این مقاله شرح داده شد، تشخیص داده می شود.

۲- عوارض یائسگی زودرس چیست؟

ناباروری، اختلالات خلقی، پوکی استخوان، بیماری قلبی، افزایش خطر ابتلا به بیماریهای مختلف عصبی (مانند دمانس یا زوال عقل) و اختلال در عملکرد جنسی

۳- آیا توقف چرخه قاعدگی نشانه یائسگی زودرس است؟

خیر عواملی چون استرس، بارداری، بیماری، عوارض دارویی، تغییراتی در رژیم غذایی یا ورزش نیز می توانند چنین حالتی ایجاد کنند.

 

 

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره یائسگی زودرس و راهکارهای جلوگیری از آن با مشاوران رایکو تماس حاصل نمایید. شماره تماس از طریق تلفن های ثابت –

تماس از سراسر کشور ۹۰۹۹۰۷۲۹۳۸

در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت و یا دریافت بسته تخفیف مشاوره کلیک کنید

سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن
پیج مشاوره دریافت مشاوره