روانشناسی

دروغ گفتن | دلایل دروغگویی و راهکارهای تشخیص و درمان آن

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دروغگویی و راهکارهای ترک آن با مشاوران رایکو تماس حاصل نمایید. شماره تماس از طریق تلفن های ثابت –

تماس از سراسر کشور ۹۰۹۹۰۷۲۹۳۸

در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت و یا دریافت بسته تخفیف مشاوره کلیک کنید

از نظر لغوی دروغگویی به معنای کتمان حقیقت است و یا بیان سخنی که در حقیقت هیچ واقعیت خارجی ای ندارد. افراد دروغگو با دروغ گفتن و پوشاندن حقیقت، ضعف های خود را می پوشانند و شنونده را به گمراهی می کشانند تا بتوانند توجه دیگران را به خود جلب کنند. یکی از رذیلت های اخلاقی که عواقب بدی را متوجه شخص خواهد کرد همین “دروغ” است.

معمولا دروغ گفتن دلایل متفاوتی در افراد دارد. یکی برای جلوگیری از تنبیه و دیگری برای بالا بردن جایگاه خود متوسل به دروغ می شود و هزاران دلایل دیگر که این پدیده اخلاقی بسیار زشت را در افراد به وجود می آورد. برای درمان دروغگویی و ازبین بردن این رذیلت اخلاقی ابتدا باید ریشه های دروغ و دلایل درغگویی در افراد شناسایی شود سپس با روش های مناسب برای ترک این عادت زشت اقدام کرد.

مهم ترین دلایل دروغگویی

ترس از تنبیه شدن

از همان دوران کودکی وقتی کودک مرتکب اشتباهی بزرگ می شود و والدین از کودک سوال می پرسند وقتی کودک راستش را به زبان می آورد پدر و مادر کودک را به خاطر کار اشتباه تنبیه می کنند چه از نظر فیزیکی و چه کلامی، کودک بعد از مدتی می بیند اگر راست نگوید و والدین را از کار اشتباهش باخبر نسازد تنبیه نمی شود و کودک برای غلبه بر ترس خود دروغ می گوید و این امر رفته رفته دروغگویی را در کودک تقویت می کند.

لذت و قدرت

هنگامی که دروغگو کار اشتباهی انجام می‌دهد و بقیه نتوانند مچ آن را بگیرند فرد احساس لذت می کند که توانسته خیلی راحت و زیرکانه از چنگ دیگران خلاص شود این کار به او احساس قدرت و در نتیجه لذت می دهد.

یادگیری از بزرگترها

کودکان در مواقعی که می‌بینند پدر و مادرشان یا افراد بزرگتر که الگوی او نیز هستند با دروغگویی به آنچه که می خواهند می رسند و اتفاق ناگواری رخ نمی دهد در نتیجه یاد می گیرد که در چنین شرایط مشابهی دروغ بگوید. در بزرگتر ها نیز این دلیلی بر دروغگویی می باشد.

به عنوان مثال فرد در محیط کار خود می بیند مدیر او با دروغگویی به جایگاه بالایی رسیده است یا همکارش با دروغگویی به جایگاه بالاتری دست یافت فرد نتیجه می گیرد پس من هم می توانم با این کار به مقام بالاتری در آینده برسم. مثلاً دانش آموزی در کلاس می بیند همکلاسی اش در مواقع تحویل تکالیفی که ننوشته است دروغ می گوید و دلیل هایی آورد و معلم نیز این کار دانش آموز را مورد بررسی قرار نمی دهد و با تکالیف ننوشتن برخورد نمی کند در نتیجه فرد از همکلاسی اش دروغگویی را یاد می گیرد و در چنین شرایطی به معلم خود دروغ می گوید.

کاهش اضطراب و هیجانات منفی

مغز و ذهن انسان خاصیتی دارد، در مواقعی که فرد مضطرب است برای کاهش اضطراب به خودش دروغ می گوید و حقیقت را تحریف می کند البته این کار به صورت ناآگاهانه انجام می شود و فرد از انجامش زیاد مطلع نیست. مثلاً فردا یک قرار کاری دارید و شب با یک شماره ناشناس برایتان پیامک می آید فردا شما استخدام نخواهید شد از این خبر نگران و مضطرب می شوید و  در نتیجه به صورت ناآگاهانه به خود می گویید مطمئنم این پیام از طرف دوستانم بوده و قصد اذیت کردن من را داشتند اما در صورتی که واقعا پیامک از طرف رئیس شرکتی که می خواستید فردا برای استخدام به آن جا بروید بوده است. این عملکرد ذهن برای کارآمدی بیشتر شما می باشد پس نگران آن نباشید.

جلب توجه

ما انسان ها به صورت ذاتی نیاز به توجه داریم یعنی می خواهیم دیده شویم اما گاهی اوقات هر چه تلاش می کنیم دیده نمی شویم. متاسفانه بعضی افراد برای جلب توجه کردن متوسل به دروغ می شوند. آن ها برای این که نظر اطرفیان خود را متوجه خود کنند از هر دروغی استفاده می کنند. در این جور مواقع این دسته از افراد از این که توانسته اند مرکز توجه اطرافیانشان قرار بگیرند بسیار راضی و خوشحال هستند اگر چه در آن لحظه از عاقبت و فرجام کار خود بی خبر هستند.

جلوگیری از طرد شدن در یک گروه خاص

فرض کنید در یک گروهی عضو هستید و با توجه به قوانین آن گروه باید رفتار کنید از طرفی هم قوانین آن گروه شما را تحت فشار قرار می دهد از طرفی هم مجبورید برای ماندن در آن گروه دروغ بگویید یعنی چاره دیگری جز دروغ برایتان باقی نمی ماند. مثلاً در مسافرتی با اعضای فامیل به سفری دور رفتید اما هنگام سفر کار اشتباهی مرتکب شده اید که اگر دیگران متوجه آن شوند برای سفر مشکل ایجاد می کند پس اگر از شما سوال شود دروغ می گویید که مورد شماتت آنان قرار نگیرید و از سفرهای بعدی خانوادگی جا نمانید.

خوب جلوه دادن خود

فردی اگر خود واقعی اش را نشان دهد دنیا و جامعه او را شخصی با ویژگی‌های غیر انسانی می دانند پس دروغ می گوید تا خود را انسان خوبی نشان دهد. مثلاً فرد قاچاق انجام می دهد اما در زندگی عادی خود را فردی که با قاچاق مخالف است نشان می دهد تا خود را آن گونه که جامعه می پسندد نمایان کند.

خودشیفتگی

فرد خودشیفته فقط خود را قبول دارد و حقیقت برایش مهم نیست پس راحت تر دروغ می گوید تا همچنان بر یکتا و خاص بودن خود بنازد.

دروغگویی از روی آگاهی کامل

گاهی اوقات انسان به علت خلاهای گذشته و آینده دروغ نمی‌گوید بلکه فقط برای فهماندن درد دروغگویی به افراد دروغگو از این ترفند استفاده می کند مثلاً فردی از دوست خود بارها دروغ شنیده است و ناراحت شده اما این دفعه از روی عمد به دوستش دروغ می گوید که دوستش را بفهماند دروغگویی چقدر دردناک و ناپسند است.

عوامل اصلی دروغگویی را بیان کردیم بقیه علت‌ها هم زیرگروه همین علت های اصلی  قرار می گیرند در ادامه می خواهیم در مورد مشخصه افراد دروغگو و راه های درمان آن حرف بزنیم.

نشانه های دروغگویی

نشانه های دروغگویی
نشانه های دروغگویی

 دروغ گفتن هم به صورت کلامی می باشد و هم به صورت زبان بدن. برای تشخیص دروغگو روش هایی وجود دارد اما لزوماً هر کس چنین ویژگی هایی را هنگام صحبت داشته باشد دلیل بر دروغگویی آن فرد نیست. اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم کودکان و افرادی که در زندگیشان سعی می کنند دروغ نگویند به علت اینکه هنوز دروغگوی ماهری نیستند در نشان دادن حالاتی که گفته می شود بیشتر خود را نمایان می کنند ولی دروغگویان حرفه ای که به راحتی نقش بازی می کنند و این علائم را در خود می شناسند معمولا کمتر در تله افراد می‌افتند مگر اینکه در دام افراد حرفه‌ای مانند کارآگاهان پلیس قرار بگیرند. با ما همراه باشید تا علایم را بهتر بشناسیم.

در آخر صحبت به یاد نمی‌آورند چه گفته اند

دروغگو دائماً در حال ساختن عبارات و کلماتی است که از واقعیت دور باشد تا تنش ناشی از اضطراب را کم کند اما اگر شما در آخر صحبت هایش از او بپرسید که آیا می‌توانید همه این ها را دوباره برایم بگویی احتمالاً یا قبول نمی کند یا نصفه و نیمه اطلاعات را می دهد. همان جمله ی معروف که میگویند دروغگو کم حافظه می شود.

به چشمان دقت کنید

دروغگویانی که در کار خود حرفه ای نیستند یا کودکان هنگامی که دروغ می گویند از ارتباط چشمی با شما امتناع می کنند و چشمان خود را یا به سمت پایین می آورند یا به دوردست ها نگاه می کنند تا چشمشان به چشم‌های شما نیافتد اما دروغگویان حرفه ای خوب بلدند به چشم شما نگاه کنند تا حرفشان واقعی به نظر برسد و شما حرف هایشان را باور کنید.

ناپیوسته حرف زدن

در مواقعی که استرس شدید است برای ساختن واژه ها و کلمات جدید فرد به صورت غیرعادی و ناپیوسته صحبت می کند.

لبخند تقلبی

اگر دقت کرده باشید وقتی کسی خوشحال است علاوه بر لبخند، پوست اطراف چشم هایش و همی نطور پیشانی اش هم کشیده می شود و لبخند واقعی را نشان می دهد اما در هنگام دروغگویی لبخند فقط لب ها را می کشد و از کشیدگی پوست اطراف چشم و پیشانی خبری نیست و این حالت نشان دهنده لبخند تقلبی وی می باشد.

تناقض در صحبت یا تن صدا

هنگامی که کسی دروغ می گوید تن صدایش از حالت عادی خارج می شود یا خیلی آرام می شود یا خیلی تند و بلند در صورتی که آن فرد در حالت عادی خیلی با تن صدای مطلوب و روان صحبت می کند.

داستان سازی

آن قدر داستان می سازد و به قدری عبارات جدید به وجود می‌آورد تا از اصل داستان و واقعیت دورتان کند. او با این کار می‌خواهد واقعیت را پنهان کند.

پوشاندن لب و صورت

هنگام دروغگویی فرد نقاطی از بدن که در حال دروغ می باشد مثل دهان یا صورت را به روش ناخودآگاه با دستانش می پوشاند و این عمل به فرد بیننده کمک می کند تا دروغ او را بفهمد.

کلیت بدن ثابت می ماند

گاهی به علت ترس و اضطراب زیادی در هنگام دروغگویی به صورت ناخودآگاه فرد حالت تدافعی می گیرد و کل بدن ثابت می ماند این در صورتی است  که گاهی هم به علت اضطراب این پا و آن پا می کند.

۷ راهکار موثر برای درمان دروغگویی

7 راهکار موثر برای درمان دروغگویی
۷ راهکار موثر برای درمان دروغگویی

دروغ گفتن معمولا از نقاط ضعف روحی افراد سرچشمه می گیرد که این رذیلت اخلاقی می توانند آسیب های روحی جدی را به فرد وارد نماید. ۵ مورد مطرح شده در این قسمت می تواند در درمان دروغگویی موثر واقع شود:

۱- اولین گام برای ترک دروغ ، شناختن ریشه های دروغگویی در افراد است. گاهی افراد به دلایلی از قبیل: فقر، فاصله گیری مرزدم از او، تعصب های شدید، از دست دادن مال و مقام و … دروغ می گویند. شناسایی ریشه اصلی دروغ در افراد کمک شایانی برای از بین بردن این رذیلت اخلاقی خواهد کرد.

۲- شناخت و توجه به آثار سوء دروغگویی دومین راه برای ترک دروغ می باشد. افراد دروغگو باید از عواقب و اثرات بد معنوی ، مادی ، فردی و اجتماعی دروغ آگاهی لازم را به دست آورند. همچنین این افراد باید دریابند اگر در بعضی از موارد دروغگویی برای آن ها نفعی داشته باشد سودش آنی و بسیار زودگذر است چرا که اطمینان و اعتماد مردم نسبت به انسان که یکی از بزرگترین سرمایه های او در اجتماع است از بین می رود و دروغ گفتن وی موجب از دست دادن این سرمایه ارزشمند می گردد.

۳- سومین گام اثربخش در ترک دروغ ، پرورش شخصیت افراد می باشد. چرا که یکی از عوامل روانی دروغ ، داشتن حس حقارت و کمبود شخصیت است. در حقیقت دروغگویی یک عکس العملی برای جبران این کمبود می باشد. افراد دروغگو اگر استعدادها و توانایی های خود را کشف کنند و با پرورش آن ها ارزش و شخصیت خود را بالا ببرند دیگر نیازی به دروغ گفتن برای به وجود آوردن یک شخصیت قلابی در خود نخواهند داشت.

۴- تقویت ایمان، یک گام موثر برای ترک دروغ به شمار می آید. افراد دروغگو باید پایه های ایمان به خدا را در دل خود تقویت کرده و ایمان داشته باشند که هیچ قدرتی در دنیا بالاتر از قدرت خداوند نیست و فقط اوست که توانایی حل تمام مشکلات را دارد که افراد ، با ایمان ضعیف ، برای حل آن مشکلات به دروغ پناه می برند.

۵- فاصله گرفتن از افراد دروغگو و محیط های ناسالم از مهم ترین عوامل ترک دروغگویی می باشد. آخرین راه حل برای درمان دروغگویی ، جدا کردن محیط های تربیتی و معاشرتی این افراد از دروغگویان می باشد چرا که تاثیر پذیری نقش بسزایی در ترویج دروغ در این افراد خواهد داشت.

۶- از مقایسه خود با دیگران به شدت بپرهیزید. مقایسه کردن خود با دیگران نوعی سرخوردگی را در فرد به وجود خواهد آورد و این موضوع در بلند مدت منجر به دروغ و دروغگویی می شود. در حقیقت باید بپذیریم که در شرایط کنونی بهترین وضعیت را داریم و برای رشد و بهتر شدن خود تلاش می کنیم.

۷- پرحرفی ممنوع! اجتناب از پر حرفی نیز یک عامل بازدارنده در دروغ گفتن است. صحبت کردن زیاد به منظور جلب توجه هم یکی از دلایل دروغگویی می باشد، زیرا کسی که زیاد صحبت می کند و معمولا برای تکمیل سخنان خود به اصطلاح حرف کم می آورد برای پیدا کردن مطلب به دروغ متوسل می شود. در زبان عامیانه حرف زدن زیاد و بی پایه اساس را “بلف زدن” می گویند و فردی که به پرحرفی عادت کند، به مرور زمان به سمت دروغ و بلف کشیده خواهد شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دروغگویی و راهکارهای ترک آن با مشاوران رایکو تماس حاصل نمایید. شماره تماس از طریق تلفن های ثابت –

تماس از سراسر کشور ۹۰۹۹۰۷۲۹۳۸

در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت و یا دریافت بسته تخفیف مشاوره کلیک کنید

سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…

برچسب ها

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن
پیج مشاوره دریافت مشاوره