شربت متادون چیست؟ موارد مصرف و عوارض آن را بشناسید

شربت متادون یک داروی ترک اعتیاد است که از تریاک گرفته شده است. از این دارو علاوه بر ترک علائم اعتیاد ، برای تسکین درد های شدید در بیمارستان نیز استفاده می شود.

کاربرد متداول و معمول شربت متادون در درمان وابستگی به مواد مخدر است و برای برطرف کردن علائم ترک مواد مخدر در افراد معتاد ، استفاده می شود و بیشتر در مورد ترک وابستگی به هروئین ، کدئین و مورفین مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو علاوه بر شربت ، به صورت قرص و آمپول نیز مصرف می شود که آمپول متادون بیشتر برای تسکین درد های شدید کاربرد دارد.

استفاده از شربت متادون به تنهایی منجر به معالجه فرد معتاد نمى شود ، بلکه به عنوان جزئی از فرآیند درمان معتادان به مواد افیونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و این افراد علاوه بر مصرف متادون ، بایستی از حمایت هاى طبى و اجتماعى لازم براى بهبود برخوردار شوند.

موارد مصرف شربت متادون

بیشتر کسانی که شربت یا قرص متادون برای‌ آن ها تجویز مى‌شود ، افرادی هستند که براى ترک وابستگى به مواد افیونى تحت درمان قرار گرفته اند. این افراد به موادی مانند تریاک و هروئین و داروهاى تجویز شده توسط پزشک نظیر کدئین وابستگى پیدا کرده‌اند. افراد معتاد به مواد شبه افیونى مانند هروئین ، باید متادون را به طور منظم دریافت کنند تا از بروز علائم ترک جلوگیرى شود.

همچنین شربت متادون براى افرادی که به طور مرتب از مواد مخدر تزریقی استفاده مى‌کنند و آلوده به ویروس ایدز یا هپاتیت سی هستند ، تجویز مى‌شود تا به روند ترک اعتیاد در این افراد کمک شود و خطر انتشار عفونت از سوزن آلوده مشترک کاهش پیدا کند. همچنین مصرف شربت متادون در تسکین درد های افراد مبتلا به درد شدید مزمن یا درد مربوط به بیمارى هاى درمان ناپذیر که منجر به مرگ مى شوند ، به کار مى رود.

با توجه به توضیحات فوق، موارد مصرف شربت متادون به سه بخش تقسیم می شود:

۱- سندرم قطع مصرف مواد مخدر (ترک اعتیاد)
۲- استفاده در تسکین دردهای شدید
۳- سرفه مقاوم به درمان در سرطان های پیشرفته ریه

عوارض دارویی شربت متادون

مسمومیت دارویی و مصرف دارو ترک اعتیاد و یا دارو مخدرهایی مانند شربت متادون در کشور به مسئله ای مهم تبدیل شده است ؛ چرا که در سال قبل بیش از ۵۰۰ نفر در کشور با مسمومیت دارویی این شربت جان خود را از دست داده اند. از این جهت ، بیشترین مسمومیت های دارویی در کشور به دلیل مصرف دارو مخدرها و به ویژه شربت متادون و برای کنترل درد است. عوارض متادون ، شامل موارد زیر می باشد.

۱- عوارض پوستی

معمولا بعد از مصرف شربت متادون ، گزارش هایی مبنی بر عوارض پوستی از جمله راش ، کهیر و خارش پوستی بسیار دیده می شود. این عوارض بسیار بیشتر از مواردی بوده است که بیماران ، قرص ترک اعتیاد  مصرف می‌کرده‌اند.

۲- افزایش دوز مصرف

شربت متادون در دوز برابر ، اثر بخشی کمتری نسبت به قرص متادون دارد. علت این امر ، وجود الکل در شربت متادون می باشد که باعث می شود بیماران برای افزایش اثر این دارو ، اقدام به افزودن دوز مصرفی کنند.

۳- زخم گوارشی

مصرف شربت متادون ، باعث بروز علائم و عوارض گوارشی در افراد مصرف کننده می شود که در موارد شدیدتر ، این علائم شدت یافته و به زخم های گوارشی منتهی می شوند. علت این امر ، به دلیل وجود الکل در ترکیب شربت متادون می باشد.

۴- اختلالات گوارشی

مصرف شربت متادون باعث بروز اختلالات گوارشی متعدد در افراد می شود ، از جمله این اختلالات : تهوع ، استفراغ ، نفخ ، اسهال و گاه یبوست است که این مشکل در افراد مصرف کننده شربت متادون به‌ وفور دیده می شود و این عارضه بسیار بیشتر از مواردی است که بیماران قرص متادون مصرف می‌کرده‌اند.

۵- خواب آلودگی مفرط

شربت متادون می تواند کم خوابی در برخی بیماران را بهبود ببخشد اما از طرفی هم باعث ایجاد خواب آلودگی مفرط در میان افراد خواهد شد. این چرت زدن و حالت خواب آلودگی در تمام ساعات روز باعث اختلال در عملکرد روزانه این افراد می شود و همچنین ممکن است باعث ایجاد سوءظن در افراد خانواده شود و آنان این گونه تصور کنند که اعتیاد این افراد عود کرده و یا اینکه آن ها دچار لغزش شده اند و در نتیجه این موضوع ، از دست دادن حمایت خانواده ، که امری بسیار مهم در روند ترک اعتیاد محسوب می شود را به دنبال خواهد داشت.

۶- زخم های دهانی

ترکیب شربت متادون دارای مقادیر نامشخصی قند می باشد که همین موضوع باعث ایجاد نگرانی از مصرف این دارومخدر ، در افراد دیابتی شده است. به همین علت ، افرادی که بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کنند دچار زخم های دهانی ، در اثر مصرف این شربت خواهند شد.

۷- واکنش های شدید آلرژیک

مصرف شربت متادون می تواند باعث بروز واکنش های شدید آلرژیک شود. درصورت بروز علایم واکنش آلرژیک از جمله مشکل در تنفس ، تورم صورت ، زبان ، لب ها و گلو مصرف دارو را متوقف کرده و فورا به اورژانس مراجعه نمایید.

۸- سندروم سروتونین

سندرم سروتونین یک واکنش دارویی است که در اثر افزایش سطح سروتونین در بدن بروز می کند. این واکنش می تواند بسیار شدید و تهدید کننده ی حیات باشد. علل به وجود آورنده این سندروم ، تداخل بین دو یا چند دارو و یا مصرف بیش از حد دارو که منجر به افزایش سطح سروتونین می شود و همچنین مصرف مواد مخدر و روانگردان و دارو ترک اعتیاد مانند شربت متادون می باشند.

در صورت وجود علائم سندرم سروتونین ، از جمله هیجان ، توهم ، تب ، عرق کردن ، لرز ، تپش قلب تند ، سفتی عضلانی ، تیک یا پرش عضلانی ، از دست دادن تعادل ، حالت تهوع ، استفراغ یا اسهال متعاقبا به پزشک مراجعه کنید.

۹- مشکلات تنفسی

شربت متادون احتمال وقوع مشکلات تنفسی را در افراد مسن و یا کسانی که به شدت بیمار هستند و همچنین در افرادی که دچار سوء تغذیه یا ناتوان هستند را بیشتر می کند.

۱۰- سایر عوارض

سایر عوارض دارویی مصرف شربت متادون عبارتند از:
– سرگیجه ، تهوع و استفراغ
– خواب آلودگی
– تعریق زیاد

این لیست عوارض شربت متادون به صورت جامع و کامل نمی باشد و ممکن است عوارض دیگری هم در فرد رخ دهد. در مورد عوارض جانبی غیر معمول یا مزمن باید به پزشک خود مراجعه کرده و موارد را اطلاع دهید.

مرکز مشاوره خانواده رایکو با بهره مندی از بهترین مشاوران و کارشناسان در امر روانشناسی و ترک اعتیاد ، آماده ارائه اطلاعات کامل تر در مورد عوارض سوء مصرف مواد و مشاوره ترک اعتیاد  به کلیه هم میهنان گرامی از سراسر کشور می باشد.

مشکلات مصرف شربت متادون

مصرف شربت متادون ، علاوه بر عوارض جانبی و دارویی ، عوارض دیگری نیز دارد که عوارض مصرف نامیده می شود که ممکن است باعث لغزش ، قطع درمان و عود در بیماران دچار وابستگی به مواد شود. تعدادی از این عوارض به شرح زیر می باشند.

۱- عدم نظارت بر مصرف دقیق شربت متادون

شربت متادون دارای اثربخشی سریع بر روی بیماران است اما در مقابل ، ماندگاری این دارو در بیماران بسیار پایین می باشد. همین موضوع سبب شده بسیاری از پزشکان و درمانگران اعتیاد ، این دارو را برخلاف دستورالعمل مصرف ، به جای یک وعده در روز ، تا سه وعده تجویز کنند و این امر باعث شده نظارت دقیق بر مصرف شربت متادون غیر ممکن شود.

۲- حمل و مصرف دارو

از آن جایی که بیماران باید این شربت را در طول روز چندین مرتبه مصرف کنند ، لذا مجبور به حمل این دارو همراه خود به محل کار و سایر نقاط می باشند. در این شرایط ، مصرف قرص ترک اعتیاد بسیار راحت تر از شربت است. حمل شربت متادون با مشکلات فراوانی برای مصرف کننده همراه است مثلا ممکن است گاهی در اثر اصرار به پنهان کاری ، دارو ریخته شود.

۳- احتمال لغزش

افراد دچار اعتیاد تزریقی ، با حمل سرنگی که برای تعیین مقدار شربت متادون استفاده می شود ، ممکن است دچار وسوسه مصرف مواد قرار بگیرند و باعث لغزش آن ها شود.

۴- مسمومیت

شربت متادون ، شدیدا مسمومیت زا بوده و در صورت عدم توجه به برچسب های این داروی ترک اعتیاد و یا توصیه پزشکان ممکن است به مسمومیت های خطرناک و گاه کشنده منجر شود.
شربت متادون چون عمدتا درون درب یخچال نگهداری می شود برای کودکان در دسترس بوده و آنان به راحتی می توانند ، شربت را مصرف کنند. بنابراین این کودکان بیش از سایر افراد در معرض مسمومیت دارویی قرار دارند که مسمومیت با شربت متادون ، در کودکان کشنده است.

۵- بهم خوردن دوز مصرفی در بیمار

بسیاری از بیماران به دلایلی مانند کهولت سن و یا کم سوادی و بی توجهی به توصیه های پزشک خود ، از پیمانه های دقیقی برای مصرف شربت متادون استفاده نمی کنند و همین امر باعث می شود که دور مصرفی آن ها به صورت مکرر به هم خورده و در نتیجه باعث اختلال در وضعیت بیمار خواهد شد.

۶- طعم تلخ شربت متادون

مصرف شربت متادون ، به دلایل زیادی در میان مصرف کنندگان ، طرفدار چندانی ندارد و علاوه بر سختی مصرف و بهم خوردن دوز مصرفی و نحوه حمل آن ، این دارو دارای طعم بد و بسیار تلخی می باشد که باعث شده مقبولیت چندانی در میان افراد مصرف کننده این شربت ، نداشته باشد.

موارد منع مصرف شربت متادون

۱- هنگام مصرف شربت متادون از مشروبات الکلی استفاده نکنید چرا که عوارض جانبی خطرناکی همچون مرگ را به دنبال خواهد داشت.
۲- متادون می تواند باعث اختلال در تمرکز افراد شود. پس تا زمانی که از این داروی ترک اعتیاد استفاده می کنید از رانندگی و یا کنترل وسایل و ماشین آلات سنگین پرهیز کنید. سرگیجه و خواب آلودگی های شدید ناشی از مصرف شربت متادون ، می تواند منجر به بروز اتفاقات ناخوشایند شود.
۳- مصرف برخی مواد به همراه شربت متادون ممکن است تداخل ایجاد کرده و باعث بروز مشکلاتی در فرد شود. مثلا مصرف گریپ فروت و نوشیدنی های آن می تواند منجر به عوارض جانبی ناخواسته شود.

سوالات متداول

۱- شربت متادون چیست؟

داروی مخدر صنعتی می باشد که به شکل قرص ، شربت و آمپول روانه بازار می گردد و معمولا به عنوان داروی نگهدارنده برای ترک اعتیاد به هروئین و مواد مخدر به کار برده می شود.

۲- آیا بیمارانی که مشکلات کلیوی دارند منعی از جهت مصرف متادون برای ترک اعتیاد ندارند؟

بیمارانی که مشکلات مرتبط به قلب ، کلیه ، کبد ، صرع و بیماری های تنفسی دارند به هیچ وجه از این دارو به صورت خودسرانه مصرف نکنند و در صورت تجویز پزشک و در نظر گرفتن مداخلات دارویی منعی جهت استفاده از دارو وجود ندارد.

۳- عوارض و تاثیرات مصرف متادون به چه صورت است؟

سرخوشی ، چرب شدن کبد ، وابستگی و اعتیاد ، خارش پوست ، اختلال در تنفس ، کاهش میل جنسی ، بی قراری ، توهم ، اختلال در قاعدگی بانوان ، میل به خودکشی ، تعریق ، سرگیجه ، کاهش فشار خون ، افزایش وزن و... از تاثیرات شایع مصرف متادون می باشد.

سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…