انواع ترس در کودکان و علائم و راه کارهای درمان آن

بسیاری از والدین درباره ی ترس فرزندانشان دائما نگران هستند و برای حل این مشکل به پزشک مراجعه می کنند. ترس کودکان تا حدودی طبیعی است ، برخی از کودکان از ملاقات کردن با شخصی جدید ترس دارند و یا از حشرات ، حیوانات و حتی تاریکی می ترسند. “نگرانی و ترس” احساسی کاملا نرمال است که باعث می شود فرد از موقعیت های خطرناک دور شود. برخی از والدین نمی دانند که در مقابل ترس فرزندشان چه رفتاری انجام دهند به همین دلیل کودکشان را تنبیه می کنند یا فکر می کنند با قرار دادن در محیط و شرایطی که کودک از آن ترس دارد سعی می کنند این ترس را برطرف سازند. معمولا کودکان ترس خود را با جیغ ، گریه و فرار کردن از آن شئ و محیط نشان می دهند. در ادامه ی مطلب در رابطه با انواع ترس کودکان ، علت های به وجود آمدن ترس و راهکارهای درمان آن صحبت می کنیم.  

عوامل موثر بر ترس در کودکان 

گاهی اوقات ترس در کودکان می تواند ریشه ی روانشناختی مثلا جدا شدن کودک از والدین ، ترس از تاریکی و… داشته باشد. ممکن است خانواده باعث شود که ترس کودک شدیدتر شود و یا باعث به وجود آمدن همین ترس شوند ، برای مثال مادری که از تاریکی یا یک حیوان خاصی می ترسد ، این ترس را به کودک خود انتقال می دهد. زیرا رفتارهای والدین به صورت الگو و سرمشق برای کودک است و بر روی کودک تاثیر بسیاری می گذارد. پدر مادر به دلیل نگرانی های که از محیط پیرامون دارند همواره این ترس را در کودک خود تشدید می کنند و باعث می شوند همواره در وجودش این ترس را داشته باشد. ژن ها هم می توانند در این زمینه نقش داشته باشند. مادر با تربیت های درست می تواند مانع بروز این ترس شود. والدین قبل از هر کاری باید بدانند که هر ترسی در یک سنی به اوج خودش می رسد. در ۲ سالگی کودک از اشیای بزرگ ، صداهای بلند ، وسایل پرسروصدا می ترسد ، این ترس ها طبیعی است ولی اگر والدین متوجه شوند که این ترس ها شدت پیدا کرده و باعث تشویش و نگرانی فرزندشان شده است  و او را در انجام کارهای روزمره اش دچار مشکل کرده است باید این مسئله را جدی بگیرند. برخی از ترس ها در سن خاصی کاملا طبیعی است ولی اگر این ترس به مدت دوسال ادامه پیدا کند نیاز به درمان دارد.

راهکارهای درمان ترس در کودکان

کودکانتان را بابت ترس هایش مسخره نکنید:

شاید از نظر شما ترس کودکتان از صدای قطار یا تنها خوابیدن در اتاق خنده دار باشد ، باید توجه داشته باشید که این ترس کودکتان را مضطرب می کند که باعث ناراحتی او شده است ، پس باید جدی بگیرید و او را برای مقابله با این ترس کمک کنید.

نسبت به ترس آن ها واکنش بیش از حد نشان ندهید:

والدین نباید نسبت به ترس فرزندشان واکنش بیش از حد نشان بدهند ، این به معنی نیست که نسبت به ترس کودک بی توجه باشند ، بلکه باید به صورت منطقی و رفتار متعادل این ترس را درمان کنند. به آغوش کشیدن کودک در موقع ترس باعث می شود این پیام را به کودک بدهید که این ترس و خطر واقعی است ، مثلا کودک از حیوانی مثل سگ یا گربه می ترسد و در زمان مواجه شدن با این حیوان والدین او را بغل می کنند و به او می گویند نترس نمی گذارم بهت نزدیک بشود، همین باعث می شود کودک همیشه این ترس را در زمان مواجه شدن با آن حیوان داشته باشد و این ترس ریشه دار می شود.

مشکل ترس را با کمک یکدیگر حل کنید:

مثلا اگر کودک شما هنگام تاریکی و موقع خواب از اینکه تنها در اتاقش بخوابد می ترسد و این تفکر را دارد که در اتاقش چیزی وجود دارد باید با آرامش با او صحبت کنید و او را تشویق کنید که به اتاقش برود و ببیند که چیزی وجود ندارد. با تکرار و تمرین مستمر این کار ، شما باعث می شوید که احساس قدرت و کنترل بر ترس را در کودکتان افزایش بدهید.  

ترس های خود را در مقابل فرزندتان بروز ندهید:

اگر شما از رفتن به دکتر حس بدی دارید و یا از حشرات برای مثال: عنکبوت یا مارمولک یا هر چیز دیگری می ترسید ، باید توجه داشته باشید که حس خودتان را به کودکتان نشان ندهید ، زیرا کودک با خود تصور می کند که این چیزها قطعا خطرناک و ترسناک هستند. 

کودکتان را در انجام دادن کارهای جسورانه تشویق کنید:

اگر کودک شما دوست دارد که حیوانی را در آغوش بگیرد و یا با او ارتباط برقرار کند او را نترسانید، تشویقش کنید تا از انجام این کار حس خوبی به دست بیاورد.

ترس از آمپول

اغلب خانواده ها برای اینکه کودکشان را بترسانند تا کاری که درست نیست را انجام ندهد به او می گویند” اگر فلان کار را انجام بدهی دکتر به تو آمپول می زند” همین جملات باعث می شوند که این ترس در کودک بماند و زمانی فرا برسد که شما تلاش کنید تا او را متوجه این موضوع کنید که آمپول ترس ندارد و او را با این وسیله آشتی بدهید. برای درمان این موضوع می توانید کودکانی که از آمپول نمی ترسند را به فرزندتان نشان دهید. عکس هایی را جمع آوری کنید که روند آمپول زدن را نشان می دهد این عکس ها را به کودکتان نشان دهید و در هر مرحله متوجه میزان اضطراب او باشید ، تا زمانی این کار را تکرار کنید که کودک به راحتی و بدون استرس و ترس تمامی عکس ها را ببیند. 

ترس مفید چیست؟

همیشه ترس در کودکان نگران کننده نیست بلکه گاهی اوقات والدین باید کودک را از برخی ترس های موجود باخبر سازند ، برای مثال به کودکشان آموزش دهند که تنهایی بیرون از خانه نرود ، زیرا ممکن است کسی او را بدزدد. کودکتان را نسبت به خطرات برق ، تنها از خانه خارج شدن ، ارتباط برقرار کردن با افراد غریبه ، گرفتن خوراکی از فرد غریبه و … آشنا سازید و او را آگاه از این خطرات کنید. مثلا به او آموزش بدهید که به راحتی به افراد غریبه اعتماد نکند. نوجوانان بیشتر در دوره ی نوجوانی سریع تر اعتماد می کنند و سوار ماشین فرد غریبه می شوند ، شما باید طوری با فرزندتان صحبت کنید که برای او قابل فهم باشد ، اگر شما راجع به مسئله ای به کودکتان دروغ بگویید زمانی که خلاف آن به او ثابت شود باعث بی اعتمادی فرزندتان نسبت به شما می شود.