علائم افسردگی شدید و راهکارهای درمان آن

احساس غم و اندوه کاملا طبیعی است و همه افراد در مواجهه با حوادث گوناگون ، آن را تجربه می کنند. اما اگر این موضوع غیر قابل کنترل باشد و فرد در طول روز بدون هیچ دلیلی احساس کند که غمگین است ، به احتمال زیاد دچار افسردگی شده است.

این یکی از مهم ترین نشانه های افسردگی است که اگر به موقع به آن توجه نشود و برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، به افسردگی شدید تبدیل خواهد شد. البته به جز این مورد ، عوامل دیگری هم برای تشخیص افسردگی شدید وجود دارند که ما در مرکز مشاوره خانواده رایکو سعی داریم تا تعدادی از آن ها را معرفی کرده و راهکارهایی را برای درمان این مشکل ارائه دهیم.

چه کسانی بیشتر در معرض افسردگی شدید قرار می گیرند؟

بنا بر اطلاعات به دست آمده از موسسه ملی سلامت روان آمریکا ، احتمال بروز افسردگی در زنان بیشتر از مردان است که علت اصلی آن دوره های متفاوتی است که یک زن در زندگی خود ، پشت سر می گذارد. اما شاید در این تحقیقات به این موضوع توجه کمتری شده باشد که مردان ، مشکلات روحی خود را مخفی می کنند و به دلیل این که کمتر در مورد مشکلات خود صحبت می کنند ، علائم افسردگی را کمتر از خود بروز می دهند. به این نوع از افسردگی که در آن ، فرد تلاش می کند تا کسی متوجه مشکلش نشود ، افسردگی پنهان می گویند.

پس ابتلا به افسردگی مخصوص بانوان نیست و از طرفی ارتباطی هم به سن ندارد. به طوری که می توان گفت تقریبا همه افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. این مشکل زمانی نگران کننده تر است که دیر تشخیص داده شود و فرد مدت زیادی از آن رنج ببرد. در این حالت افسردگی شدت بیشتری پیدا می کند و درمان آن هم به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت.

علائم و نشانه های افسردگی شدید

شاید در ذهنتان این سوال پیش آمده باشد که چه موقع می توان گفت یک نفر به افسردگی شدید دچار شده است؟

باید گفت که افسردگی علائم گوناگونی دارد و همانطور که قبلا نیز بیان کردیم اکثر افراد و به خصوص مردان علائم کمتری از افسردگی خود بروز می دهند. به هر حال اگر از دوست خود شنیدید که چند روزی است احساس افسردگی دارد ، یا یکی از نشانه های افسردگی را در او و یا حتی خودتان می بینید ، مسئله را به طور جدی پیگیری کنید.

احساس پوچی و بی ارزشی

هر انسانی شخصیت خود را دوست دارد و تلاش می کند تا خود را به بهترین نحوه ممکن به دیگران معرفی کند. معمولا افرادی که به سطح بالایی از افسردگی دچار می شوند ، به مرور خود را انسانی بی ارزش و بی اهمیت می بینند و به نوعی دچار تنفر از شخصیت خود می شوند. ممکن است این افراد در تنهایی خود ، حتی طاقت رویارویی در آینه را نیز نداشته باشند و برای هر اتفاقی خود را سرزنش کنند.

یادآوری خاطرات تلخ

افرادی که به افسردگی شدید گرفتار می شوند معمولا به سمت افکار منفی سوق پیدا می کنند و مدام خاطرات بد ، مشاجرات ، حوادث ناگوار و … را به یاد می آورند.

احساس گناه و عذاب وجدان

در پی یادآوری خاطرات تلخ ، فرد ممکن است خود را مقصر وقوع آن ها ببیند و در نتیجه دچار عذاب وجدان شود ، خود را سرزنش کند و احساس گناه داشته باشد.

زود رنج شدن

با شدت یافتن افسردگی فرد حساس و زودرنج می شود. اغلب دوست دارد بر سر هر اتفاق کوچک و بزرگی به مشاجره بپردازد. گاهی قهر می کند و گاهی نیز برخورد تند یا حتی توهین آمیزی خواهد داشت.

عصبانیت و تندخویی

فردی که دچار افسردگی شدید شده ، می تواند در هر لحظه نوعی از رفتار را داشته باشد. گاهی ممکن است اتفاقات اطراف تا حدی برایش بی اهمیت باشد که هیچ عکس العملی از خود نشان ندهد. گاهی نیز ممکن است در مشاجرات و بحث هایی که اصلا به او ارتباطی ندارد ، دخالت کند و با تندخویی و عصبانیت با دیگران برخورد نماید.

عدم دقت در تصمیمات

تصمیم گیری برای کسی که از افسردگی رنج می برد ، بسیار سخت است. چون نمی تواند بر موضوع مطرح شده ، به درستی تمرکز کند و در نتیجه تصمیمات عجولانه یا غیر منطقی خواهد گرفت.

حواس پرتی و بی دقتی

این عامل در افرادی که به افسردگی مبتلا شده اند ، کاملا مشهود است. ممکن است این افراد در حین صحبت با دیگران ، ناخودآگاه به کار دیگری مشغول شوند و یا به تفکر عمیق در مورد موضوع دیگری بپردازند. این افراد اغلب فراموش کار هم می شوند به طوری که گاهی محل دقیق وسایل ، ساعات ملاقات و … را از یاد می برند.

دلایل ابتلا به افسردگی شدید

بروز افسردگی به شرایط و کیفیت زندگی ، موقعیت اجتماعی و عوامل ژنتیکی و اتفاقات و حوادث غیر قابل پیش بینی که می تواند هر کسی را غافلگیر کند ، بستگی دارد. در صورتی که دلیل اصلی این مشکل شناسایی شود و فرد به موقع تحت درمان قرار گیرد ، از ابتلای او به افسردگی شدید جلوگیری خواهد شد.

توجه داشته باشید که علائم افسردگی تشابه زیادی با علائم بیماری های دیگر مانند کم کاری تیروئید ، سکته مغزی یا بیماری های ناشی از مصرف مواد مخدر و الکل دارند. پس باید از تشخیص درست بیماری ، اطمینان پیدا کرد.

تغییرات هورمونی

تغییر در هورمون ها به ویژ در دوران بلوغ یکی از شایع ترین دلایل ابتلا به افسردگی شدید است. این موضوع در خانم ها بیشتر مشاهده می شود. میزان ترشح هورمون های زنانه در دوران قاعدگی ، یائسگی ، بارداری و شیردهی و … با نوساناتی همراه خواهد بود که احتمال بروز افسردگی را افزایش می دهد.

از دست دادن عزیزان ، طلاق یا دوری

گاهی اوقات ، وقوع حوادث تلخ و مشاهده صحنه های دلخراش ، چنان روحیه فرد را تحت تاثیر قرار می دهد که به راحتی نتواند به زندگی عادی خود بازگردد. یادآوری این حوادث دردناک به مرور ، فرد را دچار مشکلات روحی و روانی خواهد کرد که افسردگی شدید از نتایج قابل پیش بینی آن خواهد بود. به عنوان مثال فردی که در یک حادثه رانندگی ، به یک باره چند نفر از اعضای خانواده یا دوستانش را از دست داده است، در نظر بگیرید. این فرد به سختی می تواند به شرایط پیش آمده عادت کند و مسلما دوری از عزیزان ، فشارهای روانی برای او در پی خواهد داشت که گاهی تا پایان عمر همراهش خواهد بود. سقط جنین هم به همین اندازه بر روحیه یک خانم تاثیرگذار است و او را در معرض افسردگی شدید قرار خواهد داد.

طلاق هم یکی دیگر از عوامل ایجاد افسردگی است. حتی اگر این موضوع با توافق هر دو طرف انجام شده باشد ، آثار آن مثل یادآوری خاطرات تا مدت ها فرد را تحت تاثیر قرار خواهد داد و همین که فرد ، کمی احساس عذاب وجدان یا پشیمانی داشته باشد کافی است تا به افسردگی شدید دچار شود.

از طرفی زمانی که افراد برای کار ، تحصیل ، ازدواج و … مجبور به ترک محیط خانه و خانواده خود می شوند زمان زیادی برای عادت کردن به شرایط جدید نیاز دارند و در صورتی که نتوانند خود را با این شرایط وفق دهند ، افسردگی در آن ها شدت زیادی پیدا می کند.

استرس و اضطراب مداوم

قرارگیری در موقعیت های استرس زا ، اشتغال به کارهای سخت و طاقت فرسا ، انجام کارهایی که تنوع زیادی دارند و غیرقابل پیش یینی هستند و … اضطراب را افزایش می دهد. اگر این اضطراب به طور مداوم با فرد همراه باشد ، او را با مشکلات و بیماری های مختلفی رو به رو خواهد کرد که افسردگی یکی از آن ها است.

خجالت و کمبود اعتماد به نفس

اگر کسی به دلیل خجالت خود نتواند حضور پر رنگی در جامعه داشته باشد و همچنین نتواند درخواست و نظرات خود را به دیگران ابلاغ کند ، قطعا موقعیت های مناسبی را از دست خواهد داد. فرض کنید که شخصی به دلیل کمبود اعتماد به نفس ، توانایی انجام یک سخنرانی را نداشته باشد و یا در جلسه سخنرانی تمرکز خود را از دست بدهد و فکر کند که نتوانسته جلسه را به خوبی مدیریت نماید. این فرد با یادآوری این موضوع ، مدام خود را سرزنش خواهد کرد. در نتیجه مشکلاتی مثل افسردگی یا انزوا از اجتماع برایش ایجاد خواهد شد.

تنهایی و تجرد

بسیاری از افراد فکر می کنند که با بالا رفتن سنشان ، فرصتی برای ازدواج نخواهند داشت. به همین جهت ترجیح می دهند تا با تنهایی خود کنار بیایند. کسی که به مدت طولانی با دیگران معاشرت نکند و مشکلات خود را با آن ها در میان نگذارد ، دچار افسردگی و ناامیدی می شود.

بیکاری

افسردگی ناشی از بیکاری ، بیشتر جوانان را در برگرفته و معمولا بعد از فارغ التحصیلی و یا اتمام سربازی به وجود می آید. این موضوع باعث می شود تا فرد خود را انسانی بلاتکلیف و بی هدف ببیند و نتواند برای آینده خود تصمیم بگیرد. افرادی که از نظر مالی مشکل دارند و در عین حال پیدا کردن کار مناسب برایشان سخت و غیر ممکن شده ، به مرور انگیزه خود را از دست می دهند و ممکن است حتی دست به کارهای خطرناک مثل خودکشی بزنند.

این مورد حتی برای بعضی از افراد بازنشسته هم دردسر ساز است. چون آن ها به کار کردن عادت کرده اند و حالا با پایان کار خود ، احساس پیری و از کارافتادگی کرده و نمی توانند بیکاری را تحمل کنند.

بیماری های حاد یا غیرقابل درمان

متاسفانه اکثر افرادی که متوجه بیماری خود می شوند ، به سرعت روحیه شان را از دست می دهند؛ به طوری که مدام برای مرگ انتظار می کشند و نمی توانند این فکر را از خود دور کنند. اگر کسی از اطرافیان شما به یک بیماری سخت دچار شده است ، باید موقعیت او را درک کنید و بیماری اش را با مقدمات لازم به او اطلاع دهید. کمک کنید تا به درمان امیدوار شود و افکار مثبت را در ذهن خود بپروراند. برای این کار می توانید از یک روانپزشک با تجربه کمک بگیرید.

البته اطرافیان این بیماران هم ممکن است به افسردگی دچار شوند که باید سعی کنند تا اضطراب خود را با خونسردی کنترل کرده و آن را به دیگران و مخصوصا خودِ بیمار انتقال ندهند.

۱۰ راهکار برای درمان افسردگی شدید

درمان افسردگی با روش های مختلفی انجام می گیرد که نتیجه آن به میزان زیادی به خود فرد و تلاش او بستگی دارد. اگر شما هم علائم افسردگی شدید را احساس می کنید یا در طول زندگی خود با یکی از دلایل ایجاد آن مواجه شده اید، سعی کنید تا با استفاده از راهکارهایی که در ادامه معرفی می کنیم بر آن غلبه کنید.

تغییر در دکوراسیون

با این کار به سادگی می توانید خود را از افسردگی و آن چه که شما را به تفکر در مورد افسردگی مشغول می کند ، دور کنید. تغییر در طراحی منزل و ایجاد یک دکوراسیون جدید و یا در صورت امکان ، خرید وسایل جدید یا تعویض آن ها به شما کمک می کند تا روحیه تان را تقویت کنید و از سستی و بی رغبتی به زندگی دور شوید.

مراقبت از حیوانات خانگی

اگر برایتان مقدور است ، یک حیوان خانگی برای خود انتخاب کنید. یک حیوان خانگی می تواند تنهایی شما را پر کند. این که شما هر روز مجبور باشید تا به غذا و امور روزانه یک حیوان رسیدگی کنید ، کم کم بی حوصلگی تان را کاهش می دهد. به خصوص زمانی که با حیوان خود بازی می کنید و یا آن را به گردش می برید.

داروهای افسردگی

با پیشرفت علم داروهای گوناگونی برای درمان افسردگی و مقابله با آن تولید شده اند. این داروها انواع مختلفی دارند و با توجه به شرایط و شدت افسردگی و همچنین وضعیت جسمانی بیمار ، تجویز می شوند. دارو ضد افسردگی هم مانند هر نوع داروی شیمیای دیگر عوارض خاص خود را دارند و حتی ممکن است مصرف آن ها با داروهای دیگر ، تداخل ایجاد کند. پس توجه داشته باشید که حتما باید به دستور پزشک و زیر نظر او مصرف شوند.

اهداف خود را مشخص کنید

اگر احساس می کنید که زندگی برایتان تمام شده و دیگر نمی توانید به آن ادامه دهید ، برای آینده خود هدف گذاری کنید. بهتر است اهدافتان را با توجه به اولویتشان روی کاغذ بنویسید. برای رسیدن به آن ها زمان مشخصی را در نظر بگیرید. زمینه رسیدن به اهداف را ایجاد کنید و بر روی آن ها تمرکز کنید. فراموش نکنید که اتفاقات گذشته هر چقدر تلخ و فراموش نشدنی هم که بوده اند ، تمام شده اند و شما زنده هستید و باید آینده خود را به بهترین شکل ، بسازید.

ورزش را جدی بگیرید

انجام روزانه تمرینات ورزشی می تواند روحیه شما را تقویت کنند. به خصوص اگر در صبح انجام شوند. این کار، روز پیش رو را برای شما لذت بخش خواهد کرد. فقط کافی است که در حین ورزش کردن به هیچ چیز دیگری فکر نکنید.

یوگا یکی از ورزش هایی است که آرامش را به شما باز می گرداند. با انجام این ورزش تمرکزتان بیشتر و از میزان استرس و اضطراب شما کم خواهد شد. دوچرخه سواری ، پیاده روی ، شنا کردن و ورزش های هوازی نیز برای درمان افسردگی بسیار موثر هستند که بهتر است هر روز و در زمان مشخصی انجام شوند.

یک حرفه یا هنر جدید را دنبال کنید

یک حرفه جدید یاد بگیرید. به خصوص کاری که بتوانید از آن درآمد کسب کنید و یا یک کار هنری که با نمایش آن ، جایگاه خود را در خانواده و دوستان تثبیت کنید. کشف استعدادها و توانایی ها ، اعتماد به نفس شما را که یکی از اصلی ترین دلایل افسردگی شدید است ، بالاتر می برد و باعث می شود تا نسبت به خود احساس بهتری داشته باشید.

برنامه های دسته جمعی بچینید

روزهایی از هفته را به دورهمی های خانوادگی و دوستانه اختصاص دهید. افرادی را در این دورهمی دعوت کنید که به شما انرژی مثبت می دهند ، انگیزه شما را بیشتر می کنند و درک درستی از مشکل شما دارند. معاشرت با این افراد ، شما را به زندگی امیدوار می کند و با انرژی مثبتی که از آن ها دریافت می کنید ، افسردگی خود را نیز فراموش خواهید کرد.

غذاهای سالم و مقوی بخورید

خوردن غذاهای سالم ، شما را از انواع بیماری ها در امان نگه می دارد. مصرف مواد غذایی حاوی فولیک اسید و اسید آلفالیپوئیک به درمان افسردگی ، از هر نوعی که باشد کمک خواهد کرد. این مواد در سبزیجات و مخصوصا گوجه فرنگی ، به فراوانی وجود دارد. علاوه بر این ، مصرف گردو به دلیل داشتن امگا۳ تاثیر زیادی بر خلق و خوی شما دارد و علائم افسردگی را کاهش خواهد داد.

با دیگران مشورت کنید

مشورت با روانپزشکان و یا اعضای خانواده می تواند به شما در حل مشکلاتتان کمک ویژه ای کند. اگر شما از رفتار شریک زندگی خود ناراحت هستید بهتر این است که دلیل ناراحتی خود را به او بگویید و ابتدا از او کمک بگیرید. اگر نتیجه ای حاصل نشد و یا راه حلی برای مشکل خود پیدا نکردید ، به جای این که به این مشکل دامن بزنید ، با یک فرد با تجربه یا یک روانپزشک مشورت کنید.

خود را دست کم نگیرید

تصور نکنید که چون دچار یک بیماری شده اید و یا نتوانسته اید کاری را به موقع انجام دهید، لیاقت زندگی خوب را ندارید. از هر جا که شروع کنید، می توانید به نتیجه مطلوبی برسید. به شرط اینکه خود را دست کم نگیرید. به توانایی های خود باور داشته باشید و سعی کنید تا خود را در معرض اتهام یا سرزنش قرار ندهید.

سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید…